Impressie Inspiratiedag Koe en Eiwit 10 februari 2023
De eerste landelijke Koe en Eiwit-inspiratiedag is een feit: op vrijdag 10 februari kwamen alle deelnemers, begeleiders, dierenartsen en het projectteam in de Mauritskazerne in Ede voor het eerst sinds de start bij elkaar. Niet alleen de sprekers, thema’s, workshops en locatie waren inspirerend, maar ook de ontmoeting met elkaar en natuurlijk de Koe en Eiwit film. Een prachtig ‘visitekaartje’ van de Koe en Eiwit-deelnemers op weg naar een rantsoen met 155RE.
De landelijke inspiratiedag van Koe en Eiwit in 1 minuut
Benieuwd wat er op 10 februari in Ede allemaal in het programma zat? Kijk mee naar de video en proef de sfeer in de notendopsamenvatting van de dag.
Aftrap in de ochtend
Een jaar na de start was dit meteen een mooi moment om op te halen wat er leeft, en om het belang en de kansen van het voerspoor uit te diepen. In de plenaire sessie kwamen daarover 3 sprekers aan het woord, onder het motto ‘Koe en Eiwit door de ogen van… ‘ Erwin Maathuis, senior beleidsmedewerker LNV (opdrachtgever van het project), trapte af met een compacte presentatie over stikstof en beleid. En waarom LNV graag wil weten wat wel/niet (en waarom) mogelijk is om een streefdoel van 155 RE in totale rantsoen te halen. Als tweede spreker ging Tia Hermans, landbouwkundig onderzoeker aan Wageningen University & Research in op milieuaspecten, waterkwaliteit en natuur. Elke gebied heeft specifieke maatregelen om stikstofdoelen te realiseren, maar ook opgaven rond klimaat, natuur en waterkwaliteit. Op veengrond gaat het dan vooral om klimaatopgaven, in bufferzones om waterkwaliteit en voor natuur om extensiveren. Jos Verstaten, boer en vakgroep bestuurder LTO Melkvee bij LTO Nederland presenteerde zijn visie op extensiveren, grondgebondenheid en de afbouw van derogatie die de transitie van de landbouw, in zijn optiek ondersteunt.
Hierna was er in een paneldiscussie ruimte voor vragen, ook vanuit de zaal. Dat ‘beleid, borgen en belonen’ daar een belangrijk deel van uitmaakten was ook voor Erwin Maathuis geen verrassing….
Voor en na de lunch waren themasessies over 4 thema’s (met daarin steeds 3 sprekers -of sprekerduo’s):
Stikstofbeleid, broeikasgassen en emissiearme bedrijfsvoering
Erwin Mollenhorst, onderzoeker Wageningen University & Research, Oene Oenema, deskundige nutrientenmanagement en bodemvruchtbaarheid en Zwier van der Vegte, projectmanager Agro innovatiecentrum De Marke pakten verschillende thema’s bij de kop. Zoals eiwitvoeding in het stikstofbeleid, waardering van inspanningen en managementmaatregelen, het spanningsveld tussen ammoniak, methaan en andere broeikasgassen, de KringloopWijzer en de best passende bedrijfsvoering voor lage emissies. Uiteraard was ook ruimte voor discussies en vragen, zoals over de afbouw van derogatie en wat dat betekent voor beweiding (minder weiden staat haaks op wat de maatschappij graag wil zien, wat betekent dat voor de sector?). Of over extensiveren en intensiveren en de consequenties daarvan als het gaat om financiering van meer grond of bedrijfsinkomen bij minder vee.
Rantsoenoptimalisatie voor laag RE op verschillende grondsoorten
Wat zijn de rantsoenmogelijkheden voor laag RE op verschillende grondsoorten en voor welke keuzes en afwegingen staan voeradviseurs en boeren in de praktijk? Harmen van Laar, senior onderzoeker Wageningen University & Research toonde aan de hand van onderzoek aan dat de koe een laag RE aankan en dat de uitdaging vooral zit in het realiseren van een rantsoen met een laag RE. Henry van Ittersum, praktijkadviseur en (groeps)begeleider in het project Koe en Eiwit, vond zelfs dat je de koe niet moet ‘plagen’ met veel eiwit. Twee deelnemende melkveehouders vertelden vanuit de praktijk hoe zij een laag RE-gehalte in het rantsoen realiseerden. Dat doen zij vooral door veel energie te voeren. Onder andere via mais. Eén veehouder had zelfs een periode 110 RE in het rantsoen gevoerd. Geen gezondheidsproblemen, maar – eerlijk is eerlijk – de melkproductie ging wel omlaag. Het is dus zoeken naar de optimale balans.
Economie en diergezondheid: gezonde dieren en economisch perspectief
Wat doet een laag RE voor de gezondheid van de koe? En voor de portemonnee van de boer? Dat was de rode draad in de themasessie van Axel van Ruitenbeek, onderzoeker bij Wageningen University & Research en projectleider diergezondheidsmonitoring, Igor Hoogakker, bedrijfsadviseur en begeleider Koe en Eiwit en twee Koe en Eiwit-deelnemers. De invloed van een laag RE levert vragen op als het gaat om de lange termijneffecten op de kalveren die geboren worden. Ook de verschillen tussen extensieve en intensieve bedrijven als het gaat om benutbaarheid van de kuilen, leverde vragen op. De twee veehouders deelden hun tips en ervaringen waarbij de belangrijkste boodschap is: zorg voor kleine stapjes, die maken het voor de koe en voor jezelf hanteerbaar. Grote stappen die niet goed uitpakken, hebben grote effecten en zijn niet makkelijk te corrigeren. Stel je doelen en geef verandering de tijd…
Bodem, bemesting, beweiding en natuurlijk de gewenste ruwvoerkwaliteit
Hoe krijg je meer gras in de koe en houd je het ureum op peil? En welke keuzes moet je daarvoor maken? Daarover, en over de rol van beweiding (met en zonder robot) bij een rantsoen van 155RE, sprak Bert Philipsen, onderzoeker Wageningen University & Research en beweidingsexpert. Sjoerd Roelofs, bedrijfsadviseur, bodemdeskundige en begeleider Koe en Eiwit vertelde meer over de kansen en aandachtspunten zijn er als het gaat om bemesting voor bodem- en ruwvoerkwaliteit. Het begint met een goed plan dat past bij de kuil die je wenst. En het vraagt om geduld: durf te wachten op de beste omstandigheden. Vanuit de praktijk deelden twee Koe en Eiwitdeelnemers hun ervaringen en tips over benutten van balen, het slim spreiden van je kunstmestgift, wachten met het oogsten van de 1e snede als je op veen boert, voor een kuil met een laag RE. En hoe dan toch je koeien op een rantsoen met een laag RE kunt krijgen.
Tussen de themasessies door was er ruimte om te genieten van een stevige lunch.
Maarten van der Weijden als inspirerende afsluiter
Als iemand weet wat tegenslagen en zware tijden zijn, is het voormalig olympisch kampioen en wereldkampioen openwaterzwemmen Maarten van der Weijden wel. Ook tijdens onzekere tijden geldt voor hem dat geluk samenhangt met het stellen van doelen en deze bereiken. Want als je werk leuk is en past bij wie je bent en wat je wilt doen, dan is doorgaan altijd een optie. Dat dit niet altijd zonder slag of stoot gaat, hoort daarbij. Net als realiseren dat je ook gewoon pech kunt hebben. Want sommige zaken heb je nou eenmaal niet in de hand. Of dat nu ziekte betreft, of beleid of het weer….. Het ligt (soms) gewoon niet aan jou. Accepteer dat het gebeurt en kijk vooruit. En dan niet in je eentje op een eiland, maar in verbinding met anderen. En grijp de mogelijkheden aan die er zijn.
Een mooie oproep voor iedereen!
De landelijke Koe en Eiwit-inspiratiedag werd door deelnemers, begeleiders en dierenartsen en projectteam afgerond met een borrel. Bij vertrek kregen alle deelnemers een Koe en Eiwit-map mee met resultaten, overzichten en meer. Om de komende 3 jaar te vullen met relevante informatie voor hun ontdekkingstocht naar 155RE!